Trądzik jest jedną z najczęściej występujących dermatoz, czyli chorób skóry. Jest chorobą przewlekłą. Gdy myślimy o trądziku, najczęściej kojarzymy go z okresem dojrzewania (trądzik młodzieńczy, inaczej trądzik pospolity), jednak różne odmiany trądziku mogą pojawić się zarówno u nastolatków, jak i u osób dorosłych. Przykładowo szacuje się, że na trądzik pospolity choruje około 8% populacji między 35. a 44. rokiem życia.
Przebieg trądziku może zależeć od różnych czynników i wyglądać inaczej – od łagodnych postaci, w których na skórze pojawiają się zaskórniki i drobne stany zapalne aż do postaci, w której mamy do czynienia ze zmianami ropnymi.
Niezależnie od przyczyn choroby, zmiany skórne w większości powstają w wyniku wydzielania się zbyt dużej ilości sebum. Sebum w nadmiarze wydostaje się na powierzchnię skóry przez gruczoły łojowe. Gdy sebum jest za dużo, a skóra nie jest regularnie złuszczana i zalegaja na niej martwe komórki naskórka, kanaliki, które prowadzą do gruczołów łojowych mogą się zapchać. W tym miejscu powstają zaskórniki, które są niezapalnymi zmianami trądzikowymi. Powstały zaskórnik to jednak środowisko sprzyjające rozwojowi różnego rodzaju bakterii, w wyniku czego może dojść do stanu zapalnego. Wówczas na skórze mogą powstać guzki, krosty, grudki a nawet torbiele łojotokowe.
Najczęstszym źródłem trądziku są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie oraz zaburzenia pracy gruczołów łojowych. Na nasilenie objawów trądziku wpływają między innymi takie przyczyny, jak:
● Uwarunkowania genetyczne – jeśli rodzice w okresie dojrzewania borykali się z trądzikiem, istnieje duże prawdopodobieństwo, że dziecko w okresie dojrzewania może zmagać się z trądzikiem.
● Skóra tłusta i mieszana – to dwa rodzaje skóry twarzy, które charakteryzują się między innymi nadmiernym wydzielaniem sebum.
● Stres i zmęczenie – pod wpływem stresu i zmęczenia w organizmie dochodzi do rozwoju stresu oksydacyjnego (wolne rodniki niszczą między innymi włókna kolagenowo-elastynowe), co może prowadzić do pojawienia się trądziku lub nasilenia jego objawów.
● Nieodpowiednia dieta – między innymi dotyczy to spożywania zbyt dużej ilości przetworzonych produktów i wszystkich produktów, które prowadzą do nadmiernej aktywności gruczołów łojowych.
● Niewłaściwa pielęgnacja skóry – to między innymi pielęgnacja, która jest nieprawidłowo dobrana do indywidualnych potrzeb naszej skóry. Często do powstania trądziku lub nasilenia jego objawów przyczyniają się produkty, które mają zdolność zapychania gruczołów łojowych, jak również stosowanie drażniących i wysuszających skórę produktów. Wówczas znacznie szybciej mogą pojawić się stany zapalne i wypryski. Jest to także odmiana trądziku zwana trądzikiem kosmetycznym.
Ponadto wśród przyczyn powstawania trądziku wymienia się również zanieczyszczenia środowiskowe, nieodpowiednią ochronę przeciwsłoneczną lub jej całkowity brak, przyjmowanie niektórych leków, występowanie niektórych chorób, których towarzyszącym objawem może być trądzik. Wszystkie wymienione czynniki mają wspólny mianownik - wspomniane wcześniej zmiany hormonalne, które mogą zachodzić w organizmie lub zaburzenia pracy gruczołów łojowych znajdujących się w skórze. Przyczyn trądziku jest dużo i zawsze, przed przystąpieniem do leczenia i doboru pielęgnacji, należy znaleźć przyczynę z pomocą specjalisty.
Oprócz najczęściej występującej odmiany trądziku, czyli trądziku pospolitym (trądzik młodzieńczy) choroba ta może występować pod różnymi odmianami występującymi również u osób dorosłych. Jakie są najczęściej spotykane rodzaje trądziku i czym się charakteryzują?
● TRĄDZIK POSPOLITY (TRĄDZIK MŁODZIEŃCZY)
Trądzik pospolity (łac. acne vulgaris) jest przewlekłą chorobą skóry, która często objawia się w okresie nastoletnim (stąd również nazwa trądzik młodzieńczy).
Przyczyny występowania:
- zmiany hormonalne zachodzące w organizmie,
- zwiększona aktywność gruczołów łojowych (nadprodukcja łoju),
- zbyt duże rogowacenie ujść mieszków włosowych (w efekcie zostają zablokowane i nadmiar łoju nie może wydostać się na powierzchnię skóry), które prowadzi do osłabienia ścian mieszków włosowych, które przepuszczają coraz większą ilość bakterii i komórek zapalnych,
- niewłaściwa dieta.
Objawy:
Zmiany skórne w przypadku trądziku pospolitego zazwyczaj powstają w okolicach łojotokowych, czyli najczęściej na twarzy, plecach oraz klatce piersiowej. Mogą one przybierać różne formy:
- zaskórniki otwarte – są to zmiany, które charakteryzują się ciemnym zabarwieniem (gromadzi się w nich melanina). W części środkowej posiadają otwór, przez który wydobywa się masa łojowo-rogowa.
- zaskórniki zamknięte – to zmiany, które charakteryzują się białym zabarwieniem (małe, białe zmiany na skórze). Powstają w wyniku gromadzenia się w nich korneocytów (martwych komórek w warstwie zrogowaciałej naskórka).
W trądziku pospolitym w wyniku nasilenia się stanu zapalnego mogą również wystąpić inne zmiany takie jak między innymi wszelkiego rodzaju grudki, krosty, cysty i zmiany ropne.
● TRĄDZIK RÓŻOWATY
Trądzik różowaty (łac. acne rosacea) jest przewlekłą dermatozą, która najczęściej pojawia się w okolicy 20-30 roku życia.
Przyczyny występowania:
Dokładne przyczyny występowania nie są do końca znane. Naukowcy wskazują na kilka możliwych przyczyn pojawiania się trądziku różowatego, między innymi uwarunkowania genetyczne, zaburzenia endokrynologiczne (np. choroby tarczycy), nieodpowiednia dieta, przyczyny środowiskowe czy nadmierny stres i przewlekłe zmęczenie.
Objawy:
Objawy trądziku różowatego są ściśle związane z jego odmianami:
- trądzik różowaty rumieniowo-teleangiektatyczny – w tej odmianie występuje przelotny rumień umiejscowiony zwykle na twarzy. Może mu towarzyszyć obrzęk twarzy i uczucie pieczenia w obrębie wystąpienia zmian.
- trądzik różowaty grudkowo-krostkowy – w tym rodzaju trądziku różowatego w środkowej części twarzy pojawia się rumień, któremu okresowo towarzyszą krosty i grudki (zwykle małe i czerwone).
- trądzik różowaty guzkowy – w przypadku tej odmiany powierzchnia skóry staje się pogrubiona, nieregularna, powstają na niej zmiany guzowate. Zwykle obejmują nos, policzki, brodę, czoło, a nawet uszy. Często zmianom towarzyszy zapalenie mieszków włosowych.
- trądzik różowaty oczny – jedna z najtrudniejszych do rozpoznania odmian trądziku różowatego, która objawia się często stanami zapalnymi spojówek, powiek czy rogówek. Wówczas występuje łzawienie oczu, przekrwienie, a nawet światłowstręt.
● TRĄDZIK ROPOWICZY
Trądzik ropowiczy to jedna z postaci trądziku pospolitego. Występuje on u obu płci, jednak częściej można go zaobserwować u mężczyzn. Czym więc różni się od trądziku pospolitego?
.jpg?w=1170&rev=4f9282bf0e85463593cb65604939c543&hash=3CFE41D4E47C22A25E3F84075D4A9297200995B0)
Przyczyny występowania:
Przyczyny występowania wymienia się takie same, jak w przypadku trądziku pospolitego.
Objawy:
Przebieg trądziku ropowiczego jest znacznie cięższy niż innych form trądziku pospolitego. Charakteryzuje się występowaniem ropnych torbieli pojawiających się między innymi na skórze twarzy, plecach i klatce piersiowej. Towarzyszy im często stan zapalny, ból i zaczerwienienie. Ten rodzaj trądziku często pozostawia po sobie trwałe i nieregularne blizny potrądzikowe.
● TRĄDZIK BLIZNOWATY
To jedna z cięższych form trądziku, inaczej nazywany trądzikiem bliznowcowym (łac. acne keloidea).
Przyczyny występowania:
W tej odmianie najczęstszą przyczyną są zmiany hormonalne, jednak do powstania trądziku bliznowatego oraz zaostrzenia jego przebiegu przyczyniają się również czynniki środowiskowe, uwarunkowania genetyczne, niewłaściwa pielęgnacja skóry, stres, zmęczenie, spożywanie alkoholu.
Objawy:
W trądziku bliznowatym najbardziej charakterystyczne jest pojawienie się ropni, po których na skórze pozostają blizny:
- blizny zanikowe – pofałdowana skóra pokryta wgłębieniami o nieregularnych rozmiarach
- blizny przerostowe – skóra pokryta twardymi, grubymi i wypukłymi guzkami
- przebarwienia – na powierzchni skóry pojawiają się różowe lub brązowe plamy.
● TRĄDZIK SKUPIONY
Trądzik skupiony jest odmianą trądziku pospolitego. Najczęściej obserwujemy go u mężczyzn.
Przyczyny występowania:
Przyczyny występowania są takie same, jak w przypadku trądziku pospolitego.
Objawy:
Najbardziej charakterystyczne dla trądziku skupionego są ropne krosty, które zazwyczaj pojawiają się na twarzy, plecach i pośladkach.
Wymienia się sporo odmian trądziku, a wśród nich również trądzik grudkowy, trądzik niemowlęcy, trądzik wywołany (powstaje na skutek kontaktu z substancją drażniącą), trądzik hormonalny czy trądzik zawodowy.
Choć odmiany trądziku mają swoje charakterystyczne cechy takie jak między innymi rodzaj i miejsce występowania zmian na skórze, to gdy przyjrzymy się bliżej rodzajom trądziku, możemy łatwo zauważyć, że w wielu przypadkach objawy mogą być do siebie bardzo podobne. Dlatego właśnie chcąc podjąć właściwe leczenie, należy udać się do lekarza dermatologa. Warto podczas wywiadu w gabinecie wspomnieć o wszystkim, co może być istotne dla ostatecznego rozpoznania odmiany choroby, m.in.:
● Kiedy zauważyliśmy pierwsze zmiany na skórze i jakiego rodzaju to były zmiany (np. zaskórniki lub pojawienie się zmian ropnych),
● Czy pod wpływem ekspozycji na jakieś substancje lub środowisko zauważyliśmy nasilenie się objawów,
● W jakich miejscach na naszym ciele pojawiły się zmiany skórne,
● Czy towarzyszą nam inne choroby, na przykład choroby związane z układem hormonalnym (np. choroby tarczycy lub trzustki).
Trądzik jest jedną z najczęściej występujących chorób skóry, jednak zależnie od jego odmiany oraz przyczyn powstania, jego leczenie może być długotrwałe. Do najczęstszych skutków występowania trądziku należą:
● BLIZNY POTRĄDZIKOWE
Blizny potrądzikowe powstają w wyniku zaburzenia procesu gojenia po niedoskonałościach związanych z trądzikiem. Skóra właściwa ulega uszkodzeniu, po czym zostaje zastąpiona tkanką łączną włóknistą. Początkowo blizny potrądzikowe mogą być słabo widoczne, jednak z wiekiem spada ilość kolagenu i ceramidów w skórze, co może sprawić, że z czasem będą bardziej wyeksponowane.
Szczególnie narażone na wystąpienie blizn po trądziku są osoby posiadające cerę wrażliwą, mieszaną i tłustą. Bardzo istotne w zapobieganiu powstawania blizn jest to, by podczas występowania zmian na skórze (krost, zaskórników, zmian ropnych), nie pozbywać się ich mechanicznie - nie wyciskać ich.
Przebarwienia potrądzikowe powstają w wyniku nadmiernej ekspozycji skóry na słońce bez odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej. W przypadku skóry zmagającej się z trądzikiem zaczynają powstawać stany zapalne, które prowadzą do nadmiernej produkcji melaniny – to naturalny proces ochronny skóry. Pojawiają się wówczas ciemne plamy, głównie w miejscach w których występuje lub do niedawna występował problem z trądzikiem.
Przebarwienia potrądzikowe to defekt estetyczny, którego najczęściej po prostu chcemy się pozbyć. Co możemy zrobić, by zredukować ich widoczność? Podstawą jest odpowiednio dobrana pielęgnacja. Co to właściwie znaczy? Z pewnością warto zwrócić uwagę na to, czy produkty, które dobieramy do walki z przebarwieniami zawierają odpowiednie składniki aktywne. Do tych najbardziej skutecznych należą między innymi:
Bright Reveal od L’Oréal Paris to serum z niacynamidem (10% kompleks niacynamid + kwas aminosulfonowy), które widocznie redukuje wszystkie rodzaje przebarwień, między innymi przebarwienia po trądziku, przebarwienia posłoneczne, przebarwienia związane z wiekiem. Jego formuła oprócz zawiera również kwas aminosulfonowy, który jest bardzo delikatnym składnikiem złuszczającym.
Jego skuteczność potwierdzono klinicznie:
Już po pierwszym tygodniu stosowania widoczna jest redukcja nawet uporczywych przebarwień. Skóra jest bardziej rozświetlona.
Serum Bright Reveal ma przyjemną konsystencję, nie klei się i jest odpowiedni nawet do wrażliwej skóry. Idealnie nadaje się pod makijaż. Serum testowane dermatologicznie.
Niacynamid – pochodna witaminy B3 znana między innymi z właściwości zapobiegania odkładania się pigmentu w naskórku, dzięki czemu pigment rozkłada się równomiernie. Jest to działanie wpływające na redukcję przebarwień różnego pochodzenia (potrądzikowych, posłonecznych i przebarwień związanych z wiekiem). Oprócz tego wykazuje działanie antyoksydacyjne, w ten sposób działając przeciwstarzeniowo. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym doskonale sprawdza się przy pielęgnacji skóry trądzikowej. Wpływa również na prawidłowe działanie bariery hydrolipidowej.
Krem na przebarwienia z niacynamidem, czyli UV fluid Bright Reveal to redukujący przebarwienia krem z SPF 50+. To idealne rozwiązanie, które jednocześnie redukuje przebarwienia i minimalizuje ryzyko powstawania nowych dzięki wysokiemu filtrowi SPF. W swojej formule oprócz niacynamidu zawiera także kwas LHA, który jest delikatnym składnikiem złuszczającym.
Skuteczność kremu została potwierdzona klinicznie:
- Natychmiast po użyciu skóra jest odczuwalnie nawilżona i wygląda na bardziej rozświetloną.
- Po 1 miesiącu regularnego użytkowania przebarwienia skóry twarzy są widocznie zredukowane, a jej koloryt bardziej wyrównany. Skóra dzięki temu wygląda młodziej.
Niezwykle ważnym elementem procesu leczenia, ale również zapobiegania powstawania nowym zmianom trądzikowym jest odpowiednio dobrana pielęgnacja.
O czym warto pamiętać, dobierając pielęgnację do skóry trądzikowej?
Bardzo istotnym elementem pielęgnacji każdego rodzaju cery, w tym również cery trądzikowej, jest dokładne oczyszczenie skóry twarzy, przynajmniej dwa razy dziennie - rano i wieczorem. Niezależnie od tego, czy używamy makijażu, czy też nie, na skórze gromadzą się zanieczyszczenia środowiskowe, różnego rodzaju bakterie, drobnoustroje, kurz, składowe smogu i wiele innych substancji, których należy się dokładnie pozbyć. W oczyszczaniu pomoże np. Żel-serum do mycia twarzy wzbogacony o niacynamid i kwas salicylowy.
Wybierając produkty do pielęgnacji twarzy, warto zadbać o to, by nie miały w sobie substancji, które mogłyby przesuszyć twarz. Wskazane będą składniki nawilżające, składniki aktywne o właściwościach łagodzących, kojących i przeciwzapalnych.
Peeling, czyli złuszczanie martwego naskórka jest ważnym krokiem w pielęgnacji twarzy, natomiast przy skórze trądzikowej warto zrezygnować z peelingów mechanicznych (peelingów z drobinkami) i postawić na przykład na peelingi kwasowe. Dzięki złuszczaniu naskórka minimalizujemy ryzyko przerwania ciągłości skóry, tym samym chroniąc ją przed kolejnymi stanami zapalnymi towarzyszącymi trądzikowi.
Składniki złuszczające – między innymi niektóre rodzaje kwasów AHA (alfa-hydroksylowe), BHA (beta-hydroksylowe) czy PHA (polihydroksykwasy). Dlaczego? Proces delikatnego złuszczania martwego naskórka przyspiesza redukcję przebarwień i umożliwia jeszcze lepsze wnikanie w głąb skóry pozostałych składników aktywnych.
●Używanie produktów z filtrem jest wskazane przy codziennej rutynie pielęgnacyjnej cery trądzikowej. Niezależnie od pory roku kremy z wysokim SPF będą chronić skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UVA i UVB, dzięki czemu możemy uniknąć kolejnych stanów zapalnych czy pojawienia się przebarwień.
●Podczas pielęgnacji skóry trądzikowej warto pamiętać o tym, by nie wyciskać ani nie dłubać zmian trądzikowych, bowiem w ten sposób możemy roznieść po twarzy bakterie i zaostrzyć stan zapalny skóry.
